જેમ શરીરને (Body ) યોગ્ય રીતે કામ કરવા માટે પૂરતી ઊર્જાની (Energy ) જરૂર હોય છે, તેવી જ રીતે દરેક અંગ માટે વિટામિન્સ (Vitamins )અને પોષક તત્વો જરૂરી છે. જો શરીરમાં કોઈ વિટામિનની ઉણપ હોય તો તેની અસર દેખાવા લાગે છે. કેટલાક વિટામિન્સ એવા છે કે જેના સ્ત્રોત ખૂબ જ મર્યાદિત છે, તેથી લોકો તેમની ઉણપ સાથે વધુ સંઘર્ષ કરે છે. ઈન્ડિયન મેડિકલ એસોસિએશન અનુસાર, ભારતીય વસ્તીનો મોટો હિસ્સો વિટામિન B12 ની ઉણપથી પીડાય છે. વિટામિન B12 શું છે ? વિટામિન B12 શરીર માટે શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે અને તેના સ્ત્રોત અને ફાયદા શું છે ? ચાલો વિગતવાર જાણીએ. વિટામિન B12 શરીર માટે કેમ મહત્વનું છે? વિટામિન B-12, આપણા કોષોમાં જોવા મળતું જનીન, ડીએનએના નિર્માણ અને સમારકામમાં મદદ કરે છે. તે મગજ, કરોડરજ્જુ અને ચેતાના કેટલાક તત્વોના નિર્માણમાં પણ મદદરૂપ છે. આપણા લાલ રક્ત કણ પણ આમાંથી રચાય છે. તે શરીરના તમામ ભાગો માટે વિવિધ પ્રકારના પ્રોટીન બનાવવાનું પણ કામ કરે છે. વિટામિન B12 ની લાંબા ગાળાની ઉણપ એનિમિયા, થાક, યાદશક્તિમાં ઘટાડો, મૂડ સ્વિંગ, ચીડિયાપણું, કળતર અથવા હાથપગમાં જડતા, દ્રષ્ટિની ક્ષતિ, મોંમાં ચાંદા, કબજિયાત, ઝાડા, ન્યુરોલોજીકલ ડિસઓર્ડર અને ગર્ભાવસ્થા જેવી સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે.જો કે, B12 ની ઉણપને ખોરાકમાં કેટલીક વસ્તુઓનો સમાવેશ કરીને ભરપાઈ કરી શકાય છે. કયા ખોરાકમાંથી વિટામિન B12 મળે છે? એવા ઘણા લોકો છે જેઓ વિટામિન B12 સાથે સંઘર્ષ કરે છે. ભારતના લોકોમાં વિટામિન B12 ની ઉણપ નવી વાત નથી. જો કે તે દુર્લભ વિટામિન નથી, તે મુખ્યત્વે પ્રાણી ઉત્પાદનોમાં જોવા મળે છે. વિટામિન B12 ની ઉણપને પહોંચી વળવા માટે, તમે માછલી, માંસ, સૅલ્મોન, ટ્રાઉટ પ્રજાતિઓનું સેવન કરી શકો છો.લગભગ 50 ગ્રામ સૅલ્મોન અથવા ટ્રાઉટમાં લગભગ 2 ઔંસ વિટામિન B12 હોય છે. જે દૈનિક જરૂરિયાતના 300% છે. આ સિવાય તમે માંસ, દૂધની બનાવટો, સોયા મિલ્ક અને અન્ય સપ્લીમેન્ટ્સનું સેવન કરી શકો છો. વિટામિન B12 ની ઉણપના લક્ષણો શું છે અને કોને વધુ જોખમ છે? જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ વિટામિન B12 ની ઉણપની પકડમાં હોય છે, ત્યારે તેના શરીરમાં દુખાવો, ચક્કર, ઝડપી વજન ઘટાડવું, ભૂલી જવું, ઝડપી ધબકારા, મૂડમાં ફેરફાર અનુભવવો, સ્નાયુઓમાં દુખાવો અને ભૂખ ન લાગવી શામેલ હોઈ શકે છે. જો આપણે વિટામીન B12 ની વધુ ઉણપ કોને હોઈ શકે છે તે વિશે વાત કરીએ, તો શાકાહારીઓ પ્રથમ આવે છે. આ ઉપરાંત, 50-55 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકો, કુપોષણથી પીડિત લોકો, કોઈપણ પાચન સમસ્યાઓ અને દારૂનું સેવન કરતા લોકોમાં B12 ની ઉણપ હોઈ શકે છે. વિટામિન B12 ની ઉણપ શા માટે થાય છે? ભારતમાં ઘણા લોકો માંસાહારી છે, તેઓ વિટામિન B12 ની ઉણપ માટે વધુ સંવેદનશીલ છે. જો વિટામીન B12 થી ભરપૂર ખોરાક લેવામાં આવે તો પર્યાપ્ત માત્રામાં મળે છે. આ સિવાય એન્ટિબાયોટિક્સ, સર્જરી, પાચન સંબંધી સમસ્યાઓ, ટેપવોર્મ્સ અને ખરાબ બેક્ટેરિયા પણ વિટામિન B12ની ઉણપનું કારણ બની શકે છે. આ પણ વાંચો : Immunity Booster: શરદી અને ફ્લૂના લક્ષણોમાંથી ઝડપથી રાહત આપશે આ આયુર્વેદિક ઉકાળો આ પણ વાંચો : બોર મટાડશે રોગ: કદમાં નાના પણ ફાયદામાં સૌથી મોટા એવા બોર ખાવાના જાણો ફાયદા (જાહેર ચેતવણી : આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી માહિતીના હેતુ માટે લખવામાં આવી છે. મૌખિક સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત કંઈપણ અનુસરતા પહેલા કૃપા કરીને નિષ્ણાતની સલાહ લો.)