Health : શા માટે હાર્ટ એટેક અને કાર્ડિયાક અરેસ્ટ બની રહ્યા છે સાયલન્ટ કિલર ?

ઉત્તર પ્રદેશના(Uttar Pradesh ) જૌનપુરમાં રામલીલા દરમિયાન ભગવાન શિવનો અભિનય કરનાર એક કલાકાર (Artist )અચાનક બેભાન થઈ ગયો. લોકો તેને તાત્કાલિક હોસ્પિટલ લઈ ગયા, પરંતુ ડોક્ટરોએ તેને મૃત જાહેર કર્યો. એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે આ વ્યક્તિને હાર્ટ એટેક આવ્યો હતો. આ પહેલા એક કાર્યક્રમમાં ડાન્સ કરતી વખતે એક યુવક આવી જ રીતે બેભાન થઈને પડ્યો હતો અને તેનું ઘટનાસ્થળે જ મોત થયું હતું. ભૂતકાળમાં પણ ઘણી મોટી હસ્તીઓનું પણ હૃદયરોગના કારણે મૃત્યુ થયું છે. હાસ્ય કલાકાર રાજુ શ્રીવાસ્તવ, ગાયક કેકે અને અભિનેતા પુનીત રાજકુમારના મૃત્યુનું કારણ હૃદય રોગ હતું.

કોરોના બાદ એવા ઘણા કેસો સામે આવ્યા છે જેમાં સ્વસ્થ દેખાતા વ્યક્તિને અચાનક હુમલો આવે છે અને તરત જ તેનું મૃત્યુ થાય છે, પરંતુ આવું કેમ થઈ રહ્યું છે. શું હૃદયરોગ હવે સાયલન્ટ કિલર બની રહ્યો છે, જે વ્યક્તિને સાજા થવાની તક નથી આપી રહ્યો? આ જાણવા માટે TV9 એ નિષ્ણાતો સાથે વાત કરી છે.

મૃત્યુનું કારણ અચાનક કાર્ડિયાક અરેસ્ટ

ઈન્ડો યુરોપીયન હેલ્થકેરના ડાયરેક્ટર ડૉ. ચિન્મય ગુપ્તા કહે છે કે કોવિડ બાદથી કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર બિમારીમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. કોરોના વાયરસના કારણે હૃદયની ધમનીઓમાં લોહીના ગંઠાવાનું કામ થઈ રહ્યું છે, જેના કારણે હૃદયની કામગીરી પર અસર પડી રહી છે. ઘણા કેસમાં લોકોને અચાનક કાર્ડિયાક અરેસ્ટ આવી રહ્યા છે. આ એક ખતરનાક સ્થિતિ છે, જેમાં હૃદય અચાનક કામ કરવાનું બંધ કરી દે છે અને વ્યક્તિની નાડી ઘટવા લાગે છે, જેના કારણે તે બેભાન થઈ જાય છે. આ સ્થિતિમાં પાંચથી દસ મિનિટમાં સારવાર ન મળે તો સ્થળ પર જ મૃત્યુ થાય છે.

ડો.ગુપ્તા કહે છે કે લોકોને હૃદયની બીમારીઓ વિશે બહુ ખબર નથી. જે કેસો આપણે જોઈ રહ્યા છીએ જેમાં સ્થળ પર જ મૃત્યુ થઈ રહ્યું છે, આમાંના મોટાભાગના કેસ સડન કાર્ડિયાક અરેસ્ટના છે, પરંતુ લોકો તેને સામાન્ય ભાષામાં હાર્ટ એટેક કહે છે. હાર્ટ એટેક અને કાર્ડિયાક અરેસ્ટ વચ્ચે મોટો તફાવત છે. જ્યારે શરીરની ઇલેક્ટ્રિકલ સિસ્ટમમાં ખામી સર્જાય ત્યારે કાર્ડિયાક અરેસ્ટ થાય છે. જેમાં, હૃદય અચાનક ધડકવાનું બંધ કરી દે છે. જ્યારે હૃદય અચાનક કામ કરવાનું બંધ કરી દે છે, ત્યારે મગજ અને ફેફસાં સુધી લોહી પહોંચી શકતું નથી. જે મૃત્યુ તરફ દોરી જાય છે. કાર્ડિયાક અરેસ્ટને કારણે મૃત્યુનું જોખમ હાર્ટ એટેક કરતાં ઘણું વધારે છે.

લક્ષણો વિના કાર્ડિયાક અરેસ્ટ

ડૉ. ગુપ્તા સમજાવે છે કે મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં અચાનક કાર્ડિયાક અરેસ્ટ લક્ષણો વિના થાય છે. સ્વસ્થ દેખાતા વ્યક્તિને પણ આવું થાય છે. કોવિડને કારણે લોહી ગંઠાઈ જવું સામાન્ય બન્યું છે. જેના કારણે હૃદયની કામગીરી પર અસર પડી છે. આવી સ્થિતિમાં, જો કોઈને 20 થી 30 ટકા બ્લોક હોય તો પણ કાર્ડિયાક અરેસ્ટ થઈ રહી છે અને મૃત્યુ થઈ રહયા છે. ડો. કહે છે કે હૃદયમાં 20 થી 30 ટકા બ્લોકેજના કિસ્સામાં ઘણી વખત લક્ષણોની પણ ખબર પડતી નથી. આ રીતે લોકો બેદરકાર બની જાય છે.

હૃદય રોગ કેમ વધી રહ્યો છે?

બાળરોગ નિષ્ણાંત ડો. અરુણ શાહે જણાવ્યું હતું કે નબળી જીવનશૈલીને કારણે અનેક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ ઉભી થઈ છે. જેમાં સૌથી વધુ હૃદયરોગના કેસ આવી રહ્યા છે. ડો.શાહ કહે છે કે આપણા આહારની સીધી અસર હૃદય પર પડે છે. ખોરાકમાં વધુ પડતી ચરબી અને જંક ફૂડને કારણે નાની ઉંમરમાં કોલેસ્ટ્રોલ વધી રહ્યું છે. લોકો તેના પર ધ્યાન આપતા નથી. ધીમે ધીમે શરીરમાં કોલેસ્ટ્રોલ વધવા લાગે છે. તેનાથી હૃદયની ધમનીઓમાં અવરોધ સર્જાય છે અને હુમલો થાય છે. ઘણી વખત આપણે વિચારીએ છીએ કે હુમલો અચાનક આવ્યો છે, પરંતુ આ એક લાંબી સમસ્યા છે, જે ધીમે ધીમે શરીરમાં વિકાસ પામે છે અને અચાનક ઘાતક સ્વરૂપ ધારણ કરે છે.

(આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી સામાન્ય ધારણાઓ પર આધારિત છે. TV9 આની પુષ્ટિ કરતું નથી. નિષ્ણાતની સલાહ લીધા પછી જ આને અનુસરો.)