
છેલ્લા કેટલાક દાયકાઓમાં વિશ્વભરમાં જંક ફૂડ ઉદ્યોગે ઝડપથી પ્રગતિ કરી છે. આ વૃદ્ધિનું મુખ્ય કારણ વૈશ્વિક સ્તરે નવી બ્રાન્ડ્સનું ઉદય અને ગ્રાહકોના બદલાતા સ્વાદ મુજબનું અનુકૂલ છે. વર્લ્ડ પોપ્યુલેશન સર્વેના આંકડા મુજબ, આજે અમે એવા કેટલાક દેશોની યાદી રજૂ કરવા જઈ રહ્યા છીએ, જ્યાં જંક ફૂડનો વપરાશ સૌથી વધુ થાય છે.
01) યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ : વિશ્વનો સૌથી મોટો અલ્ટ્રા‑પ્રોસેસ્ડ ફૂડ ઉપભોક્ત દેશ ગણાય છે, જેની કુલ વાર્ષિક આવક આશરે ₹7,015.98 કરોડ જેટલી છે. અમેરિકાનું વિશાળ અને સતત વિકસતું ફાસ્ટ ફૂડ બજાર મેકડોનાલ્ડ્સ, KFC અને સ્ટારબક્સ જેવી વૈશ્વિક બ્રાન્ડ્સના દબદબાથી ભરેલું છે. અમેરિકન લોકોની વ્યસ્ત જીવનશૈલી અને ઝડપભર્યા જીવનને કારણે ફાસ્ટ ફૂડ તેમની દૈનિક જરૂરિયાતનો ભાગ બની ગયું છે, જેને ડિજિટલ ઓર્ડરિંગ પ્લેટફોર્મ્સ અને સર્વત્ર ઉપલબ્ધતાએ વધુ વેગ આપ્યો છે.
02) યૂનાઇટેડ કિંગડમ : ફાસ્ટ ફૂડના વપરાશના મામલે યૂનાઇટેડ કિંગડમ બીજા સ્થાને છે, જે વાર્ષિક આશરે ₹1,442.57 કરોડની આવક સર્જે છે. બ્રિટિશ ગ્રાહકો સરળ અને સુવિધાજનક ખોરાક પસંદ કરતા હોય છે, જેમાં ખાસ કરીને બર્ગર અને સેન્ડવીચની ડિમાન્ડ નોંધપાત્ર છે. ગ્રેગ્સ પિઝા અને અન્ય આંતરરાષ્ટ્રીય ચેઇન્સ જેવા બ્રાન્ડ્સ વિવિધ સ્વાદ અને પ્રકારો ઉપલબ્ધ કરાવે છે, જે ઝડપી ઓર્ડરિંગ સેવાઓ માટેની વધતી માંગને પૂર્ણ કરે છે.
03) ફ્રાન્સ : વિશ્વભરના ખાદ્ય બજારોમાં તીવ્ર સ્પર્ધા વચ્ચે, ફ્રાન્સ ફાસ્ટ ફૂડની આવકમાં ત્રીજા ક્રમે છે, જે ₹1,788.88 કરોડનું ઉત્પાદન કરે છે. ફ્રેન્ચ ફાસ્ટ ફૂડ સંસ્કૃતિ પરંપરાગત ભોજન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે, જ્યારે આધુનિક ફાસ્ટ ફૂડ ચેઇન ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા ખોરાક પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. લોકપ્રિય વિસ્તારોમાં સેન્ડવીચ અને પિઝાનો સમાવેશ થાય છે, જે સ્થાનિક સ્વાદ અને વૈશ્વિક ફાસ્ટ ફૂડ તત્વોનું અનોખું મિશ્રણ પ્રદાન કરે છે.
04) મેક્સિકો: ફાસ્ટ ફૂડ ઉદ્યોગ દર વર્ષે આશરે ₹1,766.47 કરોડની આવક ઉત્પન્ન કરે છે. દેશનો સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક રસોઈ અને ફાસ્ટ ફૂડની વધતી લોકપ્રિયતા, ખાસ કરીને ટાકો અને સેન્ડવીચના વ્યાપારિક જોડાણ તંત્ર રૂપમાં, અહીંના ફાસ્ટ ફૂડ બજારના ઝડપી વિકાસને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે.
05) ભારત: ભારત ફાસ્ટ ફૂડ ઉદ્યોગમાંથી નોંધપાત્ર આવક પ્રાપ્ત કરે છે, National Restaurant Association of India (NRAI) રિપોર્ટ અનુસાર “ફૂડ સર્વિસેસ” ઉદ્યોગ હાલમાં લગભગ ₹5.69 ટિરિલિયન છે અને 2028 સુધીમાં આશરે ₹7.76 ટિરિલિયન સુધી વધવાની અપેક્ષા છે, જે વાર્ષિક આશરે ₹5,69,000 કરોડથી વધુ ગણાય છે.
કરોડોની વસ્તિ ધરાવતો આ વિશાળ દેશ વપરાશના મામલે વિશ્વમાં 13મા સ્થાને છે, અને તેનું ખાદ્ય ઉદ્યોગ તેના અર્થતંત્રમાં કરોડોનું યોગદાન આપે છે. ભારતમાં પ્રતિ વ્યક્તિ ફાસ્ટ ફૂડનો વપરાશ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે તુલનાત્મક રીતે ઓછો છે, પરંતુ વધતી આવક, શહેરીકરણ અને આધુનિક જીવનશૈલીને કારણે આ ઉદ્યોગ સતત ઝડપી ગતિએ વિકસી રહ્યો છે.
* સ્વીડન, ઑસ્ટ્રિયા, ગ્રીસ અને નોર્વે પણ રેન્કિંગમાં સ્થાન ધરાવે છે, પરંતુ આવકના ડેટાના અભાવે ફાસ્ટ ફૂડ ક્ષેત્ર પ્રમાણમાં ઓછું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. જો કે, આ દેશોની વસ્તીમાં પરંપરાગત અને આધુનિક ખોરાકના વિવિધ વિકલ્પો સાથે જીવંત ખાદ્ય સંસ્કૃતિ છે.