Agriculture Census: ખેડૂતો માટે મોટા સમાચાર – કૃષિ સેન્સસ શરૂ થશે, ડેટા એન્ટ્રી સીધી ફોન અને ટેબલેટમાં થશે
કૃષિ વસ્તી ગણતરીનું ક્ષેત્રીય કાર્ય ઓગસ્ટ 2022 માં શરૂ થશે. આમાં, ઓપરેશનલ જમીન હોલ્ડિંગ, તેનું કદ, વર્ગવાર વિતરણ, જમીનનો ઉપયોગ, ભાડુઆત અને પાકની પદ્ધતિ વિશેની માહિતી ઉપલબ્ધ થશે. ભારતમાં પ્રથમવાર 1970-71માં કૃષિ વસ્તી ગણતરી શરૂ કરવામાં આવી હતી.
દેશમાં 11મી કૃષિ વસ્તી ગણતરી (2021-22) શરૂ થઈ ગઈ છે. વસ્તી ગણતરીમાં મળેલા આંકડાઓના આધારે સરકારને ખેતી સંબંધિત યોજનાઓ બનાવવામાં મદદ કરવામાં આવશે. ખાસ વાત એ છે કે પ્રથમ વખત કૃષિ વસ્તી ગણતરીનો ડેટા સીધો ફોન અને ટેબલેટમાં લેવામાં આવશે. જેથી ડેટા સમયસર મળી રહે. ગણતરી દરમિયાન, જમીનનો ઉપયોગ, પાકની પદ્ધતિ, સિંચાઈની સ્થિતિ, ભાડૂઆત પરની જમીન સાથેની ખેતી, ભાડાપટ્ટે જમીન લઈને ખેતી અને ખેતીલાયક જમીનના કદમાં વધારો અને વધારો જાણવામાં આવશે. કયા વર્ગ અને સામાજિક જૂથના ખેડૂતો પાસે કેટલી જમીન છે તેની માહિતી મળશે.
આના દ્વારા સરકાર વિકાસ યોજનાઓ બનાવી શકશે, સામાજિક-આર્થિક નીતિ નિર્માણ કરી શકશે અને રાષ્ટ્રીય પ્રાથમિકતાઓ નક્કી કરી શકશે. કેન્દ્રીય કૃષિમંત્રી નરેન્દ્રસિંહ તોમરે પુસ્તિકાના વિમોચન સાથે વસ્તી ગણતરીની શરૂઆત કરી હતી. દિલ્હીના કૃષિ ભવનમાં આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં તોમરે કહ્યું કે આ ગણતરીથી ભારત જેવા વિશાળ અને કૃષિપ્રધાન દેશમાં ઘણો ફાયદો થશે. દસમી વસ્તીગણતરી અનુસાર દેશમાં 14,64,53,741 ઓપરેશનલ જમીનો છે. જેમાં મહિલાઓના નામ 2,04,39,148 જમીનના રેકોર્ડ છે.
ગણતરી માટે એપ્લિકેશન અને પોર્ટલ લોન્ચ
તોમરે કહ્યું કે, વડાપ્રધાન મોદી દ્વારા લેવામાં આવેલા નક્કર પગલાંનું ફળ કૃષિક્ષેત્રને મળી રહ્યું છે. આપણો દેશ ઝડપથી ડિજિટલ કૃષિ તરફ આગળ વધી રહ્યો છે. આ ગણતરીમાં ટેકનોલોજીનો સંપૂર્ણ ઉપયોગ કરવાનો આ સમય છે. તેમણે કહ્યું કે કૃષિ વસ્તી ગણતરી વધુ વ્યાપક રીતે વિચારવી જોઈએ. જો તમે આમાં પાકનો નકશો બનાવી શકશો તો દેશને ફાયદો થશે. તેણે ગણતરી માટે ડેટા કલેક્શન પોર્ટલ અને એપ શરૂ કરી.
ફિલ્ડ વર્ક ઓગસ્ટમાં શરૂ થશે
કૃષિ વસ્તી ગણતરી પાંચ વર્ષમાં કરવામાં આવે છે. જે હવે કોરોના રોગચાળાને કારણે થશે. છેલ્લી વસ્તી ગણતરી 2015-16માં થઈ હતી. જેના ડેટાના આધારે કૃષિ વિભાગની યોજનાઓ તૈયાર કરવામાં આવી રહી છે. કૃષિ વસ્તી ગણતરીનું ક્ષેત્રીય કાર્ય ઓગસ્ટ 2022 માં શરૂ થશે. જેમાં ઓપરેશનલ લેન્ડ હોલ્ડિંગ, વિસ્તાર, તેનું કદ, વર્ગવાર વિતરણ, જમીનનો ઉપયોગ, ભાડુઆત અને પાકની પદ્ધતિ વિશેની માહિતી ઉપલબ્ધ થશે.
ડેટા એકત્ર કરવાનું પહેલા કરતા વધુ સરળ બનશે
મોટા ભાગના રાજ્યોએ તેમના જમીનના રેકોર્ડ અને ગીરદાવરીઓને ડિજીટલ કરી દીધા છે, જે કૃષિ વસ્તી ગણતરીના ડેટાના સંગ્રહને વધુ વેગ આપશે. દેશમાં ઓપરેશનલ લેન્ડ હોલ્ડિંગનો ડેટાબેઝ ડિજિટાઇઝ્ડ લેન્ડ રેકોર્ડ અને ડેટા એકત્રિત કરવા માટે મોબાઇલ એપ્લિકેશનનો ઉપયોગ કરીને બનાવી શકાય છે. આ સંદર્ભમાં મંત્રાલયમાં વેબ પોર્ટલ અને મોબાઈલ એપનું પ્રેઝન્ટેશન આપવામાં આવ્યું હતું.
પ્રથમ વખત 1970-71માં ગણતરી શરૂ કરવામાં આવી હતી
હાઇલાઇટ કરેલા પાસાઓમાં ડિજિટલ લેન્ડ રેકોર્ડ્સનો ઉપયોગ શામેલ છે જેમ કે જમીન માલિકીના રેકોર્ડ્સ અને ગીરદાવરી, સ્માર્ટફોન અને ટેબ્લેટનો ઉપયોગ કરીને એપ્લિકેશન્સ અને સોફ્ટવેર દ્વારા ડેટા સંગ્રહ. જણાવી દઈએ કે ભારતમાં કૃષિ વસ્તી ગણતરી 1970-71માં શરૂ થઈ હતી. ત્યારથી 10 કૃષિ વસ્તી ગણતરી હાથ ધરવામાં આવી છે. આ પ્રસંગે અધિક મહાનિર્દેશક (આંકડા) ડીટીઆર શ્રીનિવાસ અને નાયબ મહાનિર્દેશક (કૃષિ ગણતરી) ડૉ. દલીપ સિંહ સહિત ઘણા લોકો હાજર હતા.