Corona Vaccine વિશ્વના દરેક વ્યક્તિ સુધી પહોંચાડવા પેટેન્ટ હટાવવા જોઈએ ? વેક્સીન નિર્માતા થયા માલામાલ પણ ગરીબ પ્રજા બેહાલ
વિશ્વભરમાં કોરોના વેક્સિનનું અછતની સમસ્યા છે. ખાસ કરીને ગરીબી દેશો માટે આ એક પડકાર બન્યો છે ત્યારે ધ પીપલ્સ વેક્સીન એલાયન્સ (people's vaccine alliance) સંગઠન વેક્સીન સંબંધિત પેટન્ટ અધિકાર દૂર કરવાની માંગ કરી રહ્યું છે.
વિશ્વભરમાં કોરોના વેક્સિનનું અછતની સમસ્યા છે. ખાસ કરીને ગરીબી દેશો માટે આ એક પડકાર બન્યો છે ત્યારે ધ પીપલ્સ વેક્સીન એલાયન્સ (people’s vaccine alliance) સંગઠન વેક્સીન સંબંધિત પેટન્ટ અધિકાર દૂર કરવાની માંગ કરી રહ્યું છે.
ગુરુવારે આ સંગઠને એક નિવેદન જારી કરતા કહ્યું છે કે વેક્સીનથી મળેલા નફાથી વિશ્વના નવ લોકો અબજોપતિ થયા છે. આ નવ લોકોની સંપત્તિમાં 19.3 અબજ ડોલરનો વધારો થયો છે અને આ રકમ ઘણા ગરીબ દેશોની વેક્સિનની જરૂરી કરતાં 1.3 ગણા વધુ વેક્સીન ઉપલબ્ધ કરાવવા માટે પૂરતી છે.
ઉલ્લેખનીય છે ઓક્સફેમ સંગઠન પણ આ આ અલાયન્સનો ભાગ છે જેના સભ્ય એના મેરિએટે કહ્યું હતું કે “આ અબજોપતિઓ એ નફાના માનવીય ચેહરા છે જે વેક્સિનના ઈજારો દ્વારા ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીઓ નફો કરે છે” સંગઠન અનુસાર આ નવ અબજોપતિઓ ઉપરાંત આઠ હાલના અબજોપતિઓની સંપત્તિમાં કુલ 32.2 અબજ ડોલરનો વધારો થયો છે.
નવા અબજોપતિઓની યાદીમાં ટોચ ફાર્માસ્યુટિકલ કંપની મોડર્નાના સ્ટીફન બેન્સેલ અને બાયોએન્ટેકના ઉગુર સહીનનું નામ છે. અન્ય ત્રણ નવા અબજોપતિ ચીનની રસી કંપની કેન્સિનો બાયોલોજિક્સના સ્થાપક છે. આ નવા નવ અબજોપતિઓના આંકડા ફોર્બ્સના અમીર લોકોની યાદીમાં મળેલા ડેટાના આધારે છે.
ભારતમાં મૃત્યુદર ચિંતાજનક ગ્લોબલ જસ્ટિસ નાઉના સિનિયર પોલિસી મેનેજર હાઈડી ચાઓએ જણાવ્યું હતું કે, “સૌથી અસરકારક વેક્સિનમાં કરદાતાના પૈસાનો ઉપયોગ થયો છે તેથી તે યોગ્ય નથી કે કેટલાક લોકો કામની કરે અને સંપૂર્ણ અસુરક્ષિત લોકો બીજી અને ત્રીજી લજરનો શિકાર બને.” તેમણે ઉમેર્યું કે જ્યારે ભારતમાં દરરોજ હજારો લોકો મરી રહ્યા છે ત્યારે કરોડો લોકોના હિત સામે મોટી દવા કંપનીઓના અબજોપતિ માલિકોના હિતોને પ્રાધાન્ય આપવું ઘૃણાસ્પદ છે.
અમેરિકા પેટન્ટ સમાપ્ત કરવા માટે સંમત છે શુક્રવારે જી -20 ગ્લોબલ હેલ્થ કોન્ફરન્સ યોજાવાની છે ત્યારે ‘ધ પીપલ્સ રસી જોડાણ’નું નિવેદન આવ્યું છે. આમાંના ઘણા દેશોએ કોવિડ રસીને પેટન્ટ અધિકારોમાંથી મુક્તિ આપવાનો વિરોધ કર્યો છે. પેટન્ટ નાબૂદીના સમર્થકોનું માનવું છે કે આમ કરવાથી ગરીબ દેશો પણ રસી બનાવી શકશે અને મોટી વસ્તી માટે રસી ઉપલબ્ધ થશે. યુ.એસ. પણ પેટન્ટ અધિકારો નાબૂદ કરવા સંમત થયા છે.
નવા અબજોપતિઓની યાદી નવા અબજોપતિઓની યાદીમાં મોડર્ના સીઇઓ સ્ટીફન બંસલ (3.3 અબજ ડોલર), બાયોનોટેકના સીઇઓ ઉગુર સાહિન (ચાર અબજ ડોલર), મોડર્નાના સ્થાપક રોકાણકાર ટીમોથી સ્પ્રીંગર ($ ૨.૨ અબજ), મોડર્નાના અધ્યક્ષ નૌબાર અફાયન ($ ૧.9 બિલિયન), આરઓવીઆઈના પ્રમુખ જુઆનનો સમાવેશ થાય છે. લોપેઝ બેલ્મોન્ટે (8 1.8 અબજ).
તેમજ મોડર્નાના સ્થાપક રોકાણકાર રોબર્ટ લેન્જર ($ 1.6 અબજ), કેન્સિનો બાયોલોજિક્સના સહ-સ્થાપક ઝુ તાઓ ($ 1.3 અબજ), કેન્સિનો બાયોલોજિકસના વરિષ્ઠ ઉપપ્રમુખ ક્યુ ડ Dongંગ્સુ (1.2 અબજ ડોલર) અને કેન્સિનો બાયોલોજિકસના વરિષ્ઠ ઉપપ્રમુખ અને સહ-સ્થાપક માઓ. હુન્હોઆ (એક અબજ ડોલર).
પૂનાવાલા અને પંકજ પટેલની સંપત્તિમાં વધારો થયો ભારતના સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના સ્થાપક સાયરસ પૂનાવાલાનો સમાવેશ થાય છે જેમની સંપત્તિ ગત વર્ષે 8.૨ અબજ ડોલર હતી જે વધીને 2021 માં 12.7 અબજ ડોલર અને કેડિલા હેલ્થકેરના અધ્યક્ષ પંકજ પટેલ ગયા વર્ષે 2.9 અબજ ડોલરથી વધીને આ વર્ષે 5 અબજ ડોલર થઈ છે. .