બેનામી પ્રોપર્ટી એક્ટ પર SCનો મોટો નિર્ણય, જાણો તેનાથી શું બદલાવ થશે?
કાળાં નાણાંને કાબૂમાં લેવા માટે, મોદી સરકારે વર્ષ 2016 દરમિયાન બેનામી પ્રોપર્ટી એક્ટમાં સુધારો કર્યો હતો, જેની જોગવાઈ પર કોર્ટે ચુકાદો આપ્યો હતો.
બેનામી પ્રોપર્ટી કાયદો… જો તમે મિલકતનો વ્યવહાર કરો છો, તો તમે કદાચ આ શબ્દોથી પરિચિત છો. પરંતુ સવાલ એ છે કે આ કાયદો ફરી એકવાર હેડલાઇન્સમાં કેમ આવ્યો? સુપ્રીમ કોર્ટે(Supreme Court) આ કાયદામાં શા માટે અને શું ફેરફાર કરવો પડ્યો? આજે અમે તમને આ વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ. સુપ્રીમ કોર્ટે હાલમાં જ બેનામી સંપત્તિને(Property) લઈને મોટો નિર્ણય સંભળાવ્યો છે. આ કેસની સુનાવણી દરમિયાન સુપ્રીમ કોર્ટે બેનામી પ્રોપર્ટી ટ્રાન્ઝેક્શન એક્ટ, 1988ની કલમ 3(2)ને ગેરબંધારણીય જાહેર કરી છે.
3 વર્ષની જેલની જોગવાઈ હવે પૂરી થઈ ગઈ છે
આ પછી હવે બેનામી પ્રોપર્ટી કેસમાં દોષિત પુરવાર થવા પર 3 વર્ષની જેલની જોગવાઈ ખતમ થઈ ગઈ છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે 2016માં સંશોધિત બેનામી એક્ટને પૂર્વનિર્ધારિત રીતે લાગુ કરી શકાય નહીં. એટલે કે, 2016 માં સુધારા દ્વારા લાવવામાં આવેલા કાયદા હેઠળ, 5 સપ્ટેમ્બર 1988 થી 25 ઓક્ટોબર 2016 વચ્ચે થયેલા વ્યવહારો જપ્ત કરી શકાતા નથી. એવી બેનામી મિલકત છે જેની કિંમત કોઈ અન્ય વ્યક્તિ દ્વારા ચૂકવવામાં આવી હોય પરંતુ અન્ય વ્યક્તિના નામે હોય. જે વ્યક્તિના નામે આવી મિલકત ખરીદવામાં આવે છે તેને બેનામીદાર કહેવામાં આવે છે.
કાયદાને સરળ શબ્દોમાં સમજો. જો A એ મિલકત માટે ચૂકવણી કરી હોય, પરંતુ તે અન્ય વ્યક્તિ Bના નામે હોય, તો તેને બેનામી મિલકત તરીકે લેબલ કરવામાં આવે છે. જો A અથવા B બંને કાલ્પનિક હોય, તો મિલકતને બેનામી મિલકત તરીકે ગણવામાં આવે છે. જો કે, જ્યારે હિંદુ અવિભાજિત કુટુંબના સભ્ય એટલે કે HUF વતી અથવા તેના/તેણીના જીવનસાથી અથવા બાળકો વતી મિલકત ધરાવે છે, ત્યારે તેને બેનામી તરીકે ગણી શકાય નહીં. કાયદા મુજબ, કેન્દ્ર બેનામી મિલકત તરીકે ટેગ કરેલી કોઈપણ મિલકતને જપ્ત કરી શકે છે. રોકડ અને સંવેદનશીલ માહિતીને એક્ટ હેઠળ ‘સંપત્તિ’ પણ કહી શકાય. હવે આ કાયદાનો ઈતિહાસ જાણીએ.
કાળા નાણાને રોકવા માટે કાયદામાં સુધારો
વાસ્તવમાં ભારતમાં વધતા કાળા નાણાની સમસ્યાથી છુટકારો મેળવવા માટે મોદી સરકારે નવેમ્બર 2016માં નોટબંધી લાગુ કરી હતી. આ દિશામાં સરકારે એક ડગલું આગળ વધીને બેનામી પ્રોપર્ટી એક્ટ, 1988માં ફેરફાર કર્યો અને વર્ષ 2016માં તેમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો. આ કાયદાની પેટા-કલમ (2) જણાવે છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ બેનામી મિલકતના વ્યવહારમાં સંડોવાયેલી જોવા મળે, તો તેને ત્રણ વર્ષ સુધીની મુદત માટે જેલ અથવા દંડ અથવા બંને સાથે સજા કરવામાં આવશે. 2016માં થયેલા સુધારા હેઠળ બેનામી પ્રોપર્ટી જપ્ત અને સીલ કરવાની પણ જોગવાઈ હતી.
હવે ચાલો જાણીએ કે સજા રદ કરવાની જરૂર કેમ પડી? સુપ્રીમ કોર્ટે મંગળવારે આપેલો નિર્ણય કોલકાતા હાઈકોર્ટના નિર્ણય સાથે સંબંધિત છે. હકીકતમાં, અગાઉ ગણપતિ ડીલકોમ કેસની સુનાવણી કરતી વખતે કોલકાતા હાઈકોર્ટે આ જ નિર્ણય આપ્યો હતો. તે નિર્ણય પર કેન્દ્ર સરકાર સુપ્રીમ કોર્ટમાં ગઈ હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે પણ આ જ નિર્ણયને યોગ્ય ઠેરવતા સજા રદ કરી હતી.
Latest News Updates
