રોકડા એટલે હવે રાજા એ કહેવતને ભૂલી જવી પડશે ! SBIના આ રિપોર્ટમાં થયો ખુલાસો

Digital Payment : ભારત સરકાર દ્વારા ડિજિટલ પેમેન્ટને પ્રોત્સાહન આપવાથી હવે લોકોની રોકડ પર નિર્ભરતા ઘટી રહી છે. આના સ્પષ્ટ સંકેતો ગત તહેવારોની સિઝનમાં જોવા મળ્યા છે. આ દરમિયાન બે દાયકામાં પ્રથમ વખત રોકડના ઉપયોગમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો ગયા વર્ષની સરખામણીમાં આ વર્ષે લોકોએ સામાન ખરીદવા માટે ડિજિટલ પેમેન્ટનો ઉપયોગ વધાર્યો છે અને રોકડનો ઉપયોગ ઘટાડ્યો છે. એસબીઆઈના અર્થશાસ્ત્રીઓ દ્વારા એક રિપોર્ટમાં આ માહિતી આપવામાં આવી છે.

તહેવારોની સિઝનમાં રોકડનો વપરાશ ઓછો થયો છે

આ વર્ષે, દિવાળીના સપ્તાહમાં સિસ્ટમની કેશ ઇન સર્ક્યુલેશન (CIC)માં રૂ. 7,600 કરોડનો ઘટાડો થયો છે. બે દાયકામાં પ્રથમ વખત આવું બન્યું છે. બૅન્કનોટ અને સિક્કા વગેરે CICમાં આવે છે. એસબીઆઈના અર્થશાસ્ત્રીઓના રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે લોકોમાં ડિજિટલ પેમેન્ટની લોકપ્રિયતાને કારણે આવું થયું છે. રિપોર્ટમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા આ સમયે મોટા પરિવર્તનમાંથી પસાર થઈ રહી છે.

રિપોર્ટ અનુસાર, 2009માં દિવાળી સપ્તાહ દરમિયાન સિસ્ટમમાં રોકડમાં રૂ. 950 કરોડનો નજીવો ઘટાડો થયો હતો, પરંતુ વૈશ્વિક નાણાકીય કટોકટી વચ્ચે આર્થિક મંદીને કારણે આવું થયું હતું. અર્થશાસ્ત્રીઓએ જણાવ્યું હતું કે ટેક્નોલોજીકલ ઈનોવેશનથી ભારતીય પેમેન્ટ સિસ્ટમ બદલાઈ ગઈ છે. ભારતીય અર્થતંત્ર હવે રોકડ આધારિત નથી પરંતુ સ્માર્ટફોન આધારિત ચૂકવણી તરફ વળ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે સિસ્ટમમાં રોકડનો ઘટાડો બેંકો માટે ફાયદાકારક છે.

રોકડનો ઉપયોગ કેમ ઘટી રહ્યો છે?

રોકડના ઉપયોગમાં ઘટાડો અને ડિજિટલ પેમેન્ટમાં વધારો થવાનું મુખ્ય કારણ ડિજિટલ ટ્રાન્ઝેક્શનની સરળતા, તેની સગવડતા અને તેના પર વધતો વિશ્વાસ છે. અત્યારે દેશની તમામ મોટી દુકાનો અને ખરીદીઓ ડિજિટલ ટ્રાન્ઝેક્શનને પ્રાથમિકતા આપી રહી છે. તે જ સમયે, મોબાઇલ દ્વારા ચુકવણીનું વલણ વધવાને કારણે, શેરી વિક્રેતાઓ પણ તેને સરળતાથી સ્વીકારી રહ્યા છે. રોકડ લઈ જવાની ઓછી ઝંઝટ અને પેમેન્ટની સરળતાને કારણે લોકો હવે રોકડને બદલે ડિજિટલ પેમેન્ટ કરી રહ્યા છે.