Budget 2022: આ છે બજેટના સૌથી મહત્વપૂર્ણ 5 આંકડા, મળશે સરકારની કમાણીનો ખર્ચનો સંપૂર્ણ હિસાબ
સરકારની આવકના 15 ટકા ઈન્કમ ટેક્સમાંથી આવે છે. જ્યારે 7 ટકા એક્સાઇઝ ડ્યુટીમાંથી, 15 ટકા કોર્પોરેશન ટેક્સમાંથી, 16 ટકા જીએસટીમાંથી આવે છે.
બજેટ એટલે કમાણી અને ખર્ચનો હિસાબ, જે સમજવું દરેક માટે સરળ નથી. જો આપણે ભારત જેવા ઝડપથી વિકસતા અર્થતંત્રની વાત કરીએ તો આ બજેટના (Budget) આંકડા વધુ મુશ્કેલ બની જાય છે. જો કે, આ બધું હોવા છતાં, દરેક વ્યક્તિ એ જાણવા માંગે છે કે સરકારની આવક કેટલી છે અને તે કેટલો ખર્ચ કરશે. આજે અમે તમને સરકારની બેલેન્સ શીટમાં આપવામાં આવેલા 5 સૌથી મહત્વપૂર્ણ આંકડાઓ ( Key Budget data) વિશે ખૂબ જ સરળ શબ્દોમાં જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ. જો તમે આ આંકડાઓ વાંચશો તો તમને સમજાશે કે સરકારને કેટલી કમાણી (Revenue) થઈ અને કેટલો ખર્ચ થશે અને જો કમાણી કરતાં ખર્ચ વધુ હશે તો સરકાર આ ઉણપ કેવી રીતે ભરશે. અહીં બજેટના 5 સૌથી મહત્વપૂર્ણ આંકડા છે જે તમારા બધા પ્રશ્નોના જવાબ આપશે.
પૈસા ક્યાંથી આવે છે અને ક્યાં જાય છે
બેલેન્સ શીટ પર જતા પહેલા, ચાલો પહેલા તમને જણાવીએ કે સરકારની આવક ક્યાંથી આવે છે અને ખર્ચ ક્યાં થાય છે. સરકારની આવકના 15 ટકા આવક ટેક્સમાંથી આવે છે. જ્યારે એક્સાઇઝ ડ્યુટીમાંથી 7 ટકા, કોર્પોરેશન ટેક્સમાંથી 15 ટકા, જીએસટીમાંથી 16 ટકા, કસ્ટમમાંથી 5 ટકા, ટેક્સ સિવાયની આવકમાંથી 5 ટકા, ઋણમાંથી 35 ટકા, ઋણ સિવાયની મૂડી રસીદમાંથી 2 ટકાની કમાણી થાય છે. જ્યારે નાણાકીય ખર્ચની વાત કરે તો કેન્દ્રીય ક્ષેત્રની યોજનાઓ પર 15 ટકા, વ્યાજની ચુકવણી પર 20 ટકા, સંરક્ષણ પર 8 ટકા, સબસિડી પર 8 ટકા, કેન્દ્ર દ્વારા પ્રાયોજક યોજના પર 9 ટકા તેમજ 4 ટકા પેન્શન પર અને 9 ટકા અન્ય ખર્ચાઓ પર ખર્ચવામાં આવે છે. હવે 5 મહત્વના આંકડા વાંચો.
39.44 લાખ કરોડ રૂપિયા – આવક
આજે રજુ થયેલ બજેટ 39.44 લાખ કરોડ રૂપિયાનું બજેટ છે, એટલે કે સરકાર આ બજેટમાં આટલી રકમ ખર્ચવા જઈ રહી છે. ગત બજેટમાં સરકારનો અંદાજ 34 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ હતો. જો કે, બાદમાં તેમાં સુધારો કરીને 37.70 લાખ કરોડ રૂપિયા કરવામાં આવ્યો હતો.
27.57 લાખ કરોડ રૂપિયા – ટેક્સમાંથી કમાણી
ખર્ચ કર્યા પછી હવે કમાણીની વાત આવે છે એટલે ઉપર આપેલો આંકડો સરકારની કમાણીનો છે. સરકારે અનુમાન લગાવ્યુ છે કે, આગામી નાણાકીય વર્ષમાં ટેક્સથી થનારી આવક જેમાં ડાયરેક્ટ, ઈન ડાયરેક્ટ અને સેસ બધાનો સામેલ છે. એકંદરે, 27.57 લાખ કરોડ રૂપિયા રહી શકે છે. આમાં રાજ્ય સરકારોનો ટેક્સ હિસ્સો લગભગ 8 લાખ કરોડ રૂપિયા છે. એટલે કે લગભગ 19 લાખ રૂપિયા કેન્દ્ર સરકાર પાસે બચશે.
16.61 લાખ કરોડ રૂપિયા – દેવું
ઉપરોક્ત આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો જાણવા મળે છે કે કેન્દ્ર સરકારની આવક તેના ખર્ચ કરતા 20 લાખ કરોડ રૂપિયા ઓછી છે. સરકાર આને પૂર્ણ કરવા માટે ઘણા પગલાં લે છે, જેમાં સૌથી મોટો ભાગ દેવાનો છે. સરકારે અંદાજ આપ્યો છે કે આ તફાવતને પહોંચી વળવા માટે તે 16.61 લાખ કરોડ રૂપિયાની લોન લેશે.
2.70 લાખ કરોડ રૂપિયા – બિન-કરપાત્ર આવક
સરકારની આવકનો નોંધપાત્ર હિસ્સો ટેક્સ સિવાયની આવકમાંથી આવે છે. તેમાં સરકારી કંપનીઓ, રિઝર્વ બેંક વગેરે પાસેથી મળેલા ડિવિડન્ડ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. અંદાજ મુજબ, સરકારને લગભગ 2.7 લાખ કરોડ રુપિયાની નોન-ટેક્સ રેવન્યુ મળી શકે છે.
65 હજાર કરોડ રૂપિયા – ડિસઇન્વેસ્ટમેન્ટ
જો તમે ઉપરોક્ત તમામ કમાણી અને ખર્ચના આંકડા ઉમેરીએ તો હજુ પણ ખર્ચની બરાબરી કરવા માટે લગભગ 65 હજાર કરોડની રકમ બાકી છે. સરકાર આ રકમ સરકારી કંપનીઓમાં ડિસઇન્વેસ્ટમેન્ટ દ્વારા એકત્ર કરશે. તો આ રીતે સરકાર તેની આવક અને ખર્ચ સરખા કરશે. આ આંકડા સરકારનું અનુમાન છે અને નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન આમાં ફેરફાર જોવા મળી શકે છે.
આ પણ વાંચો : Budget 2022: જ્વેલર્સને રાહત, પોલિશ્ડ હીરા પરની કસ્ટમ ડ્યૂટીમાં ઘટાડો, મિશ્રિત ઇંધણ પ્રતિ લિટર 2 રૂપિયા મોંઘું
